در این مقاله قصد داریم بحث شکستگی دندان را کمی تخصصی تر مطرح کنیم و بدانیم که شیوع شکستگی در کدام دندان ها بیشتر است و عواملی مانند سن ، جنسیت ، نوع و آناتومی دندان ها چه اثری بر دندان داشته و سبب ایجاد شکستگی در آنها می شود.
شیوع شکستگی در کدام دندان ها بیشتر است؟
عموما دندانهای خلفی در مقایسه با دندانهای قدامی به طور ذاتی برای شکستگی مستعدتر می باشند. Ger وهمکارانش در سال ۱۹۸۷ طی مطالعه دو ساله خود برروی ۹۸ بیمار (با ۱۰۰ دندان شکسته) مشاهده کردند که دندان های مولر، بیشتر از سایر دندانها دچار شکستگی شده و دندانهای خلفی ۹۰٪ کل شکستگی ها را شامل می شدند.
منظور از دندان های خلفی دندان های عقبی مانند آسیا کوچک و بزرگ و همچنین دندان های عقل می باشد و دنان های قدامی دندان های جلویی هستند. همچنین ماگزیلا دندان های فک پایین و مندبیل را دندان های فک بالا گفته می شود. همچنین مولر دندان های آسیای بزرگ و پرمولار آسیای کوچک هستند.
اثر سن در شکستگی دندان ها چیست؟
شکستگی های ناشی از تروما(دندانهای قدامی) در هر سنی ممکن است اتفاق بیافتد، با اینحال مطالعات انجام شده نشان داده، که صدمات دندانی ناشی از تروما، در دو دهه اول زندگی بیشترین شیوع را داشته، Bank bland نیز معتقد است که مستعدترین گروه سنی نسبت به حوادث دندانی کودکان ۱۲-۸ ساله می باشند حوادث ورزشی و دعوا بیشتر به جوانان زیر ۲۰ سال و بالغین اختصاص دارد در حالیکه سوانح اتومبیل برای همه گروههای سنی ممکن است اتفاق افتد.
شکستگی دندان های خلفی نیز ممکن است در هر سنی اتفاق افتد. مطالعات زیادی در این مورد انجام شده است، Cameron در سال ۱۹۶۴ مطرح کرد که شکستگی اغلب در بیماران بالای ۵۰ سال اتفاق می افتد او معتقد بود که با افزایش سن دندانها شکننده شده و راحتتر می شکند.
در سال ۱۹۷۶Gohil , Taulin بیان کردند که بیشترین میزان شکستگی در میانسالان با افراد مسن تردیده می شود . Synder در سال ۱۹۷۹ دریافت که شکستگیها بیشتر در محدوده سنی ۳۰تا۵۹ سال اتفاق می افتد، Braely Maxwell در سال ۱۹۸۱ و Cavel و همکارانش در سال ۱۹۸۵ مطرح کردند، افرادی که از دندانهای خود مراقبت زیادی می کنند در طولانی مدت بیشتر دچار شکستگی دندان می شوند
این ارقام با یافته Eakle در سال ۱۹۸۶ مغایر می باشد، او معتقد است که ۵/ ۶۶ بیماران که از شکستگیهای کامل و ناقص رنج می برند کمتر از ۴۰ سال دارند. مطالعات اخیر دانشگاه Atens نیز در مورد شکستگیهای دندانهای خلفی نشان می دهد که ۸۲/ شکستگیها در سنین کمتر از ۴۹ سال اتفاق می افتد. بنظر می آید علت تضادهایی که در مطالعات محققین مختلف دیده می شود گروههای سنی متفاوتی بوده که در هنگام این بررسی به کلینیک مربوطه مراجعه کرده اند.
بهرحال این نتایج نشان می دهد که شکستگی دندانی بیشتر در گروههای سنی جوان دیده می شود.
اثر جنسیت بر شکستگی آن چیست؟
شکستگی در دندا نهای قدامی که عموما ناشی از صدمات تروماتیک می باشد، در پسرها ۲تا۳ برابر شایع تر از دخترها است، در حالی که lagouvarlous در مطالعه خود مشاهده کرد که از بین ۲۰۰ شکستگی دندانهای خلفی 43.5 درصد موارد شکستگی در مرد ها و 56.5 درصد در خانم ها می باشد. این درصد با درصد ذکر شده 39.7 درصد در مردها، 60.3 درصد در خانم ها بوسیله ioumi تفاوت چندانی ندارد، در نتیجه به نظر می آید که شکستگی های دندانهای خلفی تحت تأثیر جنسیت بیماران نمی باشد.
اثر نوع و آناتومی دندان بر شکستگی آن
در مطالعات مختلفی که انجام شده نشان دادند. هنگامی که شکستگی های ناقص بررسی شوند، این نوع شکستگی بیشتر در مولرهای دوم مندیل اتفاق می افتد. در حالیکه هنگام بررسی شکستگی های کامل و ناقص بیشترین شیوع شکستگی در اولین مولر مندببل مشاهده می شود.
پس بطورکلی می توان گفت، مولرهای مندیبل بیشتر از سایر دندانها دچار شکستگی می شوند عللی که برای توضیح این مطلب بیان می کنند عبارتند از:
۱) تعداد زیاد تر میم های این دندان ها و وسعت آنها، بخصوص دندان مولر اول که زودتر از دندان های پرمولر و مولر دوم دردهان رویش پیدا می کند. بنابراین این دندان ها خیلی زود دچار پوسیدگی شده و عموما دارای رستوریشن های وسیع و بالطبع تعداد کانال ها پر شده بیشتری خواهند بود.
2) وجود بیماریهای پریودنتال در این دند ان ها۔
۳) نزدیکی این دندان ها به محور (فول کراون) فکین که باعث می شود نیروی اهرمی بیشتری روی این دندان ها وارد گردد
از میان دندانهای قدامی، سانترال های فک بالا که حدود ۸۰٪ صدمات دندانی را متحمل می شوند، آسیب پذیرترین دندان می باشند ، سپس ساتترالهای فک بالا لترال فک بالا، سپس سانترالها ولترالهای فک پایین قراردارند. مطالعات انجام شده نشان داده که دندانهای فک بالا به نسبت ۳ به ۱ بیشتر از دندان های فک پایین در معرض ضربه قراردارند.
براساس مطالب ذکر شده باید از مولر اول فک بالا نیز همانند مولر دوم، انتظار وقوع بالائی از شکستگی عمودی را داشت زیرا اصول آناتومی این دندان مشابه دومین مولر می باشد. و أما دو تفاوت اساسی بین این دو دندان وجود داشته:
۱) اولین موثر تقریبا همیشه بزرگتر و بنابراین فوی تر از دو مین مولر می باشد.
۲) فشاری که در حین عمل جویدن بر روی دومین مولر اعمال می شود از اولین مولر بیشتر است. بدینوسیله خطر Fata failure بیشتر می باشد
تماس اکلوزالی در ناحیه سومین مولر به میزان قابل ملاحظه ای سبب کاهش فشار فانکشنال بر روی دومین مولر می شود. بنابراین وقوع بالای شکستگی عمودی در آخرین دندان را می توان به علل زیر ذکر کرد
1- فرم آناتومی دندان.
۲- خلفی قرار گرفتن دندان posterior position
3- فقدان تماس سومین مولر
۴- یا مجموعی از این سه متغیر
براساس مطالب ذکر شده می توان نتیجه گرفت که خط شکستگی با نوع حفره، محل دندان، فرم آناتومی دندان ارتباط دارد.
ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا
Leave A Comment