تشخیص سریع و کشف شکستگی دندانی در موفقیت درمان نقش اساسی دارد.  شکستگی کشف نشده می تواند سبب دژنره شدن پالپ، مشکلات پریودنتالی و حتی در بعضی موارد سبب از دست دادن دندان شود. دندانپزشک باید از علائم ابژکتبو و سابژکتیو  شکستگی دندان آگاه بوده تا از حوادث بعدی اجتناب شود. تشخیص کلینیکی شکستگی ناقص در مراحل اولیه مشکل بوده بخصوص که رادیوگرافی نیز در مراحل اولیه ارزش بسیار ناچیزی دارد. بعلاوه علائم سابژکتیو بیماران ممکن است دندانپزشک را گمراه کرده و وی را به مشکلات دیگری از قبیل سندرم تمپورومند ببولار، مشکلات سینوس، سردرد ناشی از عصب واگ، گوش درد، راهنمایی کند.

با این تفاصیل، هر چند تشخیص شکستگی در بسیاری از موارد مشکل می باشد ولی گرفتن تاریخچه ای کامل از بیمار، معاینه کامل از ناحیه دهان و استفاده از تکنیک ها و کمک های کلینیکی موجود، ما را در امر تشخیص شکستگی دندان یاری می دهد.

تاریخچه

اولین گام در تمام مراحل تشخیص شکستگی دندان بدست آوردن تاریخچه ای دقیق می باشد.

تاریخچه پزشکی

در ابتدا امر بایستی اطلاعات استاندارد پزشکی را در قالب تاریخچه مختصر و مفید، از  بیمار کسب نمود. تاریخچه ای از حساسیت های داروئی، مشکلات قلبی، اختلالات خونریزی دهنده، سایر بیماری های سیستمیک و داروهائی که اخیرا مصرف شده است بایستی قبل از درمان تهیه شود. برقراری هرگونه بی حسی بدون تهیه این اطلاعات نمی تواند با اطمینان خاطر صورت گیرد وسبب تشخیص شکستگی دندان شود.

تاریخچه ای از تروما

در مواردی که شکستگی دندانی، ناشی از صدمات تروماتیک می باشد گرفتن تاریخچه ای کامل از حادثه به همراه اطلاعات شخصی بیمار الزامی است. مهمترین موارد شامل چگونگی محل وزمان وقوع حادثه می باشد سؤالات زیر بایستی از بیمار، والدین یا هر شخص قابل اعتماد و مسئول دیگر بعمل آید تا تشخیص شکستگی دندان هموار گردد.

1- هویت بیمار: شامل اسم، سن، آدرس، شماره تلفن و سایر اطلاعات شخصی لازم، ضرورت این مرحله در تمام موارد شکستگی بایستی بسرعت و بدون اتلاف وقت انجام گیرد.

۲- زمان وقوع : تأخیر در درمان شکستگی ها (با یا بدون باز شدن پالپ) در نتایج درمان مؤثر می باشد.

٣- محل وقوع

4- چگونگی وقوع : چگونگی ضربه وارده، بینش خوبی از آنچه احتمالا رخ داده است بوجود می آورد. ضربه به لبها و دندان های قدامی می تواند سبب شکستگی های تاج – ریشه در این نواحی شده و احتمال درگیری نواحی خلفی کمتر است. ضربه به زیر چانه یا فک نیز می تواند سبب شکستگی هر یک از دندان ها در قوس فکی گردد. یک صدمه شایع در این موارد شکستگی یا ترک عمودی تاج – ریشه دندان های پرمولر یا مولر می باشد. در وهله اول دندان ها ممکن است سالم به نظر برسند ولی با معاینه دقیق آنها صدمه حاصله، مشخص شده و اغلب نیز ضربه وارده چندین دندان را درگیر می نماید.

وارد آوردن ضربه توسط جسم نرم سبب شکستگی یا جابجائی دندان ها گشته، در حالیک وارد آمدن ضربه توسط جسم سخت اغلب سبب شکستگی های تاج می گردد. دانستن چگونگی وقوع حادثه پیش بینی صدمات اضافی را نیز امکان پذیر می سازد وروش موثر تشخیص شکستگی دندان است.

۵- هرگونه درمان قبلی که برای دندان شکسته انجام گرفته است باید از بیمار یا اطرافیان او سؤال شود و در پرونده بیمار ثبت گردد.

6- وارد شدن ترومای قبلی به دندان مورد نظر نیز اهمیت فراوانی داشته، زیرا این مسئله بر روی زنده بودن و قابل برگشت بودن پالپ تأثیر می گذارد

۷- تاریخچه ای از درد بیمار باید گرفته شود در صورتیکه بیمار درد مداوم داشته باشد، نشان دهنده پولپیت غیرقابل برگشت است. ایجاد درد در اثر تحریکات حرارتی نیز ممکن است ناشی از اکسپوز بودن عاج یا پالپ باشد.

تاریخچه دندانپزشکی در تشخیص شکستگی دندان

وجود یا عدم وجود عادات پارافانکشنال، عادت جویدن اجسام سخت، سطوح سایش موجود بر روی ترمیم و دندان، التهاب نسج لثه و دیفکتهای استخوانی ، نوع و تاریخچه ترمیم ها، درمان های اندو انجام شده، درمان های دیگر دندان پزشکی از قبیل تصحیح اکلوژن همگی باید در پرونده بیمار ثبت گردد. زیرا با داشتن این اطلاعات هنگام برخورد با ضایعه پری اپیکالی که پس از درمان موفقیت آمیز کانال ریشه یا به دنبال جراحی اندودنتیک محدود نشده و بهبود نیافته است، یا هنگام مواجه شدن با ضایعات پریودنتال پابرجا، می توان به وجود شکستگی شک کرد. چنانچه این ضایعات یا پاکت پریودنتالی على رغم انجام درمان های پریودنتالی صحیح بهبود نیافته و یا همچنان در حال گسترش باشد و هیچ یک از دندان های دیگر نیز مبتلا به بیماری پریودنتال نباشد، می توان احتمال وجود شکستگی عمودی ریشه را مطرح کرد. همچنین هنگامی که بیمار مطرح می کند که چندین بار تصحیح اکلوژن انجام داده ولی هر بار بطور موقتی علائم بهبود یافته و دوباره تشدید شده است باید به وجود شکستگی شک کرد است بیمار ممکن شنیدن صدای ترک را در حین مسدود کردن کانال ریشه گزارش کند .

علائم کلینیکی برای تشخیص شکستگی دندان

۱- درد : بطور کلی بیمارانی که دچار شکستگی دندان گردیده اند درد را در محدوده عدم وجود درد تا درد شدید گزارش می کنند. وجود درد خودبخود، ناشی از آسیب رسیدن به پالپ دندان می باشد. درد شدید و مداوم به هنگام جویدن یا اعمال ضریه افقی به تاج دندان یا درد شدید هنگام براکسیسم یا هنگام گاز گرفتن اتفاقی یک جسم سخت از مواردی است که عموما بیماران گزارش می کنند.

۲- حساسیت نسبت به تحریکات حرارتی ، شکایت معمول دیگری است که بسیاری از بیماران مطرح کرده اما در زمان انجام تست حرارتی عموما حساسیت شدیدی دوباره ایجاد نمی شود.

٣. همچنین بیماران ممکن است نسبت به شیرینی، ترشی و مشروبات الکلی حساسیت نشان دهند.

۴- حساسیت به ضربه

۵- وجود تورم داخل دهانی یا خارج دهانی

۶- وجود فیستول

۷- ضایعه پری رادیکولار

۸ – لقى

۹- پاکت پریودنتال عمیق

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا

02188203045