کاربردهای  لیزر دندانپزشکی در رشته های گوناگون دندانپزشکی

لیزر دندانپزشکی کاربردهای گوناگونی در دندانپزشکی دارند.

این کاربردها بستگی به نوع و توان و انرژی و اثرات آنها روی بافت های دهان و دندان دارد. بیشترین شهرت لیزرها به علت اثرات گرمایی – تخریبی آنها است که بعنوان تیغ در جراحی بافت های نرم دهان مجاز بوده و بکار برده می شوند. در ابتدا تصور می شد که از لیزر به توان به عنوان فرز یا مته دندانپزشکی برای تراش دندان و برداشتن پوسیدگی ها استفاده کرد، ولی به علت اثرات گرمایی و تخریبی آنها روی پالپ دندان مورد استفاده قرار نگرفت، تا اینکه اخیر توانسته اند از لیزرهای کم حرارت در بافت های سخت دندانی استفاده کنند.

بتازگی لیزرهای اکسایمر مانند AFF را به علت دارا بودن خاصیت برش بافت ها از طریق قطع پیوندهای شیمیایی در تراش و برداشتن مینا و عاج دندان و لیزر Krf را برای جراحی و برداشتن استخوان بکار برده اند. از لیزر Er:YAG نیز به علت اثرات حرارتی کم با کاربردی مشابه با فرز و هندپیس های با سرعت آهسته برای تراش و برداشتن مینا و عاج دندان استفاده کرده اند. در آینده برای استفاده از این لیزرها در بافت های سخت دندان امید زیادی وجود دارد. لیزر HO:YAG یکی از جدیدترین لیزرهایی است که در جراحی بافته ای نرم دهان به کار برده شده است. لیزر آرگون توانایی سخت کردن و پلیمریزاسیون رزینهای ترمیمی دندان را دارد. لیزرهای سخت حرارتی جراحی مانند لیزرهای co2 و Nd : YAG و آرگون در جراحی بافت های نرم دهان مجاز بوده و بکار برده می شوند. لیزرهای سرد و نرم ، کم حرارت و یا پی حرارت با توان پایین مانند لیزر   He-NE و نیمه رساناها مانند لیزر گالیوم آرسناید و گالیوم آلومینیوم آرسناید در فیزیوتراپی ناحیه فک و دهان و دندان و صورت و تسکین دردهای ناحیه دهان و دندان و مفصل گیجگاهی فکی و از اثرات ضد التهابی و ایمونولوژیک و بی حسی آن و در طب سوزنی نیز استفاده می شود. باید توجه داشت که کاربرد این لیزرها فقط به جراحی در بافت های نرم دهان محدود نگشته و بر حسب نوع، توان و اثرات آنها روی بافت ها می تواند کاربردهای گوناگونی در دندانپزشکی داشته باشد. با کمک تکنولوژی مدرن مانند انتقال بیشتر انرژی لیزر از فیبرهای نوری و پروب های تماسی کاربرد لیزر ها در نواحی مختلف دهان آسان تر و بیشتر شده است. طبق گزارش آکادمی بین المللی لیزر در دندانپزشکی  بیش از ۲۰۰۰ دستگاه لیزر در جهان در دندانپزشکی به کار رفته است. دستگاه های لیزر co2 نسبت به دستگاههای لیزرYAG Nd: کوچکتر هستند و کار کردن با آنها راحت تر میباشد. طبق این گزارشات بیشترین و مهمترین نوع لیزر دندان پزشکی بکار رفته توسط دندانپزشکان به ترتیب عبارتند از

1- لیزر دندانپزشکی Nd:YAG

2- لیزردندانپزشکی CO2

3- لیزر دندانپزشکی Ar

طبق گزارشات این آکادمی کاربرد لیزرها توسط دندانپزشکان متخصص به ترتیب عبارتند از

1 – پر پودنتیست ها ، ۲- جراحان ، ۳- اندودنتیست ها، ۴- پر ستودنتیستها، ۵- پدودنتیستها

کاربرد لیزرها ی دندانپزشکی در بافتهای نرم دهان:

ا- برش ( Incisions & Excision ) ، برداشتن و بیوپسی تومورها و ضایعات دهانی مانند: فیبروم، پاپیلوم و اپولیس ، کارسینوم زبان

۲. تبخیر (Vaporization) بافتهای اضافی مانند: ژنژیوپلاستی و ژنژیوکتومی و فرنکتومی

۳- برداشتن و کاستن بافتهای هایپر پلاستیک

۴- برداشتن و کنترل ضایعات وازکولارهموراژیک، مانند: همانژیوم.

کاربرد لیزرهای دندانپزشکی در بافتهای سخت دهان :

1. تبخیر پوسیدگیهای دندان

۲- حساسیت زدایی سطوح ریشه دندان

۳- در معالجات کانال دندان: تبخیر بافتهای آلی، گلیز دیواره های کانال دندان،جوش دادن و مسدود کردن سوراخ آپکس دندان برای جلوگیری از رخنه مایعات

۴- خشن کردن سطوح دندان برای اچینگ و اتصال مواد ترمیمی به دندان .

5- در دندانپزشکی پیشگیری برای سالم سازی مینا، توقف دمینرالیزاسیون و ترغیب و تحریک رمیشر الیزاسیون مینا

6- جدا کردن اتصالات براکتهای ارتودنسی

خلاصه ای از کاربرد لیزرهای دندانپزشکی در رشته های گوناگون دندانپزشکی

1 – دندانپزشکی پیشگیری (preventive Dentistry)

لیزر دندانپزشکی با توان پایین سطح مینای دندان را صاف، هموژن و گلیز نموده ، از دمیترالیزاسیون مینا جلوگیری می کند و سیب زمینرالیزاسیون و هایپر مینرالیزاسیون مینا و عاج میگردد، مقاومت مینا و عاج را در مقابل پوسیدگی دندان بالا برده و نفوذ پذیری و حلالیت مینا را کاهش میدهد، میزان جذب فلوراید توسط مینا را افزایش میدهد، اتصال پلاکهای میکروبی به سطح دندان را کاهش میدهد، بعلت تراکم مواد معدنی سبب سخت تر شدن مینا و عاج میشود و در پیشگیری از پوسیدگی شیارهای سطح جونده دندانها بکار میرود و سبب اتصال هیدروکسی آپاتیت به مینای دندان می گردد.

۲- دندانپزشکی ترمیمی (Restorative Dentistry)

لیزر دندانپزشکی با توان بالا سبب تبخیر سطح مینای دندان شده و سطحی نسبتا خشن ایجاد میکند که عامل مهمی در محکم نگهداشتن مواد ترمیمی، رزینها و اچینگ دندان میباشد. لیزر همچنین در حساسیت زدایی دندان بکار میرود، بدین صورت که توبول های عاجی دندان را مهر و موم می کند و لذا حساسیت دندان خصوصأ حساسیت به سرما را کاهش داده و یا از بین میبرد، بنابراین لیزر میتواند در غیرحساس نمودن تراشهای دندانی برای ترمیم، پرکردگی و روکش گذاشتن دندان و نیز برای خارج کردن کامپوزیتهای ترمیمی کاربرد مؤثری داشته باشد. بعلاوه لیزرهایی مثل آرگون در پلیمریزاسیون و سخت کردن بعضی مواد ترمیم دندان مانند رزینهای کامپوزیت حساس به نور بکار میروند. اینگونه لیزرها قادر به حذف و برداشتن پوسیدگی دندان میباشند، اما توانایی برش مینای سالم را ندارند. از آنجائیکه لیزر با توان بالا سبب آسیبهای حرارتی به پالپ دندان می گردد، لذا اخیرا برای برداشتن پوسیدگیها و تراش دندان از لیزرهای اکسایمر بعلت مکانیسم غیر حرارتی و فتونیز بدون آسیب به پالپ دندان و نیز از لیزر اربیوم باگ بعلت اثرات حرارتی پایین (شبیه اثرات حرارتی هندپیس و فرزهای معمولی تراش دندان با دور آهسته) استفاده می کنند

۳- اندودنتیکز با معالجات کانال ریشه دندان (Endodontics)

لیزر دندانپزشکی در عصب کشی بدون درد و خونریزی دندان بکار می رود، سبب تبخیر محتویات کانال دندان شده و آنرا استریل می کند، دیواره کانال را گلیز میکند، سوراخ آپکس دندان را جوش داده و مسدود می کنند و در نتیجه از رخنه مایعات به خارج جلوگیری می کند، همچنین گوتاپرکای داخل کانال ریشه دندان را نرم و رزینهای داخل کانال دندان را پلیمریزه و سخت میکند. لیزر در استریل نمودن کانال دندان، وسایل معالجاتی کانال، نوک ریشه دندان، از بین بردن ضایعات پری اپیکال، کنترل خونریزی محل، کاهش درد و التهابات بعد از عمل، کاهش خطر آلودگی در موضع رزکسیون پری اپیکال نیز بکار میرود.

۴- جراحی دهان (Oral Surgery)

لیزر دندانپزشکی در جراحی بافتهای نرم دهان یک ابزار برش دقیق و تقریبا بدون خونریزی با حداقل تخریب بافتی، درد وزخم بعد از عمل است کمبود نسبی میوفیبروبلاستها در هنگام ترمیم زخمهای حاصل از جراحی لیزری می توانند یکی از عوامل کاهش زخم ناشی از جراحی باشد. لیزر بعنوان چاقوی جراحی هم برای برش و هم برای انعقاد، تبخیر، سوزاندن و خارج کردن ضایعات بکار میرود.

5- پریودنتولوژی (periodontology)

از لیزر دندانپزشکی جهت ژنژیوکتومی، ژنژیوپلاستی، جرم گیری دندانها، کورتاژ لثه، برداشتن بافتهای گرانولیشن، استریلیزاسیون پاکتهای لثه ای و از بین بردن حساسیت ریشه دندانها استفاده میشود.

6- ارتودنسی (orthodontics)

از لیزرها در ارتودنسی برای برداشتن براکتها و تهیه هولوگرامها به جای کست و عکسهای ارتودنسی استفاده میشود.

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، بدون خجالت از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا

02188203045