هایپردونتیا یا دندان اضافه چیست؟

هایپردونتیا یا دندان اضافه چیست؟

هایپردونتیا یا دندان اضافه چیست؟ هایپردونتیا یا وجود دندان اضافه، به حالتی گفته می ‌شود که فرد تعداد بیشتری از دندان‌ های طبیعی نسبت به حالت معمول در دهان خود دارد. این وضعیت می‌ تواند مشکلاتی مانند بهم ‌ریختگی دندان‌ ها، اختلال در جویدن یا حتی مشکلات زیبایی را به همراه داشته باشد.

هایپردونتیا چیست؟ آشنایی با دندان ‌های اضافی در دهان

هایپردونتیا یا وجود دندان ‌های اضافی، یک ناهنجاری دندانی است که در آن تعداد دندان ‌های فرد بیش از حد طبیعی (32 دندان دائمی) است. این وضعیت می ‌تواند در هر دو فک بالا و پایین رخ دهد و معمولاً در ناحیه جلوی دهان (دندان ‌های پیشین) یا دندان ‌های آسیاب مشاهده می‌ شود.

دندان ‌های اضافی ممکن است به صورت پنهان در داخل لثه باقی بمانند یا به طور آشکار در کنار سایر دندان‌ ها رشد کنند. علت اصلی این اختلال معمولاً ژنتیکی است، اما عوامل محیطی و اختلالات رشد نیز می ‌توانند نقش داشته باشند. هایپردونتیا می ‌تواند منجر به مشکلاتی مانند بهم ‌ریختگی دندان‌ ها، سختی در جویدن، و مشکلات زیبایی شود و در برخی موارد نیاز به درمان ارتودنسی یا جراحی دارد.

دلایل بروز هایپردونتیا: از ژنتیک تا عوامل محیطی

هایپردونتیا یا وجود دندان ‌های اضافی، بیشتر به عوامل ژنتیکی مرتبط است. این ناهنجاری اغلب در افرادی که سابقه خانوادگی هایپردونتیا دارند، شایع ‌تر است و می‌ تواند به دلیل انتقال صفات ژنتیکی از والدین به فرزندان رخ دهد. برخی سندرم‌ های ژنتیکی مانند سندرم گاردنر، سندرم کروزون و کلییدوکرانیال دیسپلازیا نیز ممکن است باعث بروز دندان ‌های اضافی شوند. در این شرایط، تغییرات در رشد طبیعی سلول ‌های تشکیل‌ دهنده دندان (odontogenesis) می ‌تواند منجر به تشکیل دندان ‌های اضافی شود.

عوامل محیطی نیز می ‌توانند در ایجاد هایپردونتیا نقش داشته باشند، هرچند کمتر از عوامل ژنتیکی تأثیرگذار هستند. اختلالات رشدی در دوران جنینی، مانند مشکلات تغذیه ‌ای یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، ممکن است بر رشد طبیعی دندان ‌ها تأثیر بگذارد. همچنین، برخی از مطالعات به ارتباط احتمالی میان صدمات یا عفونت ‌های شدید در ناحیه فک و دهان در دوران کودکی با ایجاد دندان‌ های اضافی اشاره کرده‌ اند. با این حال، همچنان عوامل ژنتیکی اصلی ‌ترین علت شناخته‌ شده این ناهنجاری محسوب می‌ شوند.

علائم هایپردونتیا: چگونه دندان ‌های اضافی را تشخیص دهیم؟

علائم هایپردونتیا معمولاً به تعداد، موقعیت و اندازه دندان‌ های اضافی بستگی دارد. یکی از واضح‌ ترین نشانه‌ ها، وجود دندان ‌های اضافه در کنار دندان‌ های طبیعی است که ممکن است در معاینات دندانپزشکی به راحتی قابل مشاهده باشند. دندان ‌های اضافی می ‌توانند باعث نامرتبی یا بهم ‌ریختگی سایر دندان ‌ها شوند و در برخی موارد، رویش دندان‌ های طبیعی را مختل کنند. این وضعیت ممکن است با علائمی مانند فشار در فک، درد خفیف یا حتی سختی در جویدن همراه باشد.

در مواردی که دندان‌ های اضافی زیر لثه باقی می ‌مانند (دندان‌ های نهفته)، علائم ممکن است کمتر مشهود باشند و تنها با تصویربرداری رادیوگرافی مشخص شوند. این دندان ‌ها می‌ توانند باعث ایجاد فشردگی دندان ‌ها، تغییر در الگوی رویش دندان ‌های دائمی و حتی تشکیل کیست یا عفونت شوند. همچنین، در برخی کودکان ممکن است تأخیر در رویش دندان ‌های شیری یا دائمی یکی از علائم وجود دندان اضافی باشد. مراجعه منظم به دندانپزشک و انجام تصویربرداری ‌های دوره‌ ای می ‌تواند به تشخیص به موقع این مشکل کمک کند.

هایپردونتیا در کدام بخش‌ های دهان بیشتر دیده می ‌شود؟

هایپردونتیا بیشتر در ناحیه قدامی فک بالا (دندان‌ های پیشین مرکزی و کناری) مشاهده می‌ شود. این دندان ‌های اضافی که معمولاً به آن ‌ها “مزودنس” (mesiodens) گفته می ‌شود، اغلب بین دو دندان پیشین فک بالا قرار می ‌گیرند. در فک پایین، این ناهنجاری کمتر رایج است، اما ممکن است در ناحیه دندان‌ های آسیاب کوچک یا بزرگ نیز رخ دهد. به طور کلی، دندان ‌های اضافی می‌ توانند در هر بخشی از دهان ظاهر شوند، اما بیشترین شیوع آن ‌ها در نواحی جلوی دهان است که تأثیر بیشتری بر زیبایی و رویش دندان ‌های طبیعی دارد.

روش ‌های درمان هایپردونتیا: از جراحی تا ارتودنسی

درمان هایپردونتیا بسته به تعداد، موقعیت و تأثیر دندان‌ های اضافی بر دندان‌ های طبیعی متفاوت است. یکی از روش ‌های اصلی درمان، جراحی برای برداشتن دندان ‌های اضافی است. این روش معمولاً زمانی توصیه می ‌شود که دندان‌ های اضافی باعث ایجاد مشکلاتی مانند نامرتبی شدید دندان‌ ها، تأخیر در رویش دندان‌ های طبیعی یا ایجاد درد و فشار در فک شده باشند. جراحی برای برداشتن دندان‌ های اضافی به صورت سرپایی و با بی‌ حسی موضعی انجام می ‌شود و در صورتی که دندان اضافی نهفته باشد، ممکن است به همراه جراحی استخوان فک صورت گیرد.

در مواردی که دندان ‌های اضافی باعث بهم‌ ریختگی دندان ‌ها یا اختلال در بایت شوند، درمان ‌های ارتودنسی نیز ممکن است ضروری باشد. پس از جراحی و برداشتن دندان‌ های اضافی، استفاده از بریس یا سایر وسایل ارتودنسی به صاف کردن دندان‌ ها و بازگرداندن نظم آن ‌ها کمک می‌ کند.

در برخی موارد، اگر دندان اضافی مشکلی ایجاد نکند، دندانپزشک ممکن است فقط نظارت دوره‌ ای را پیشنهاد دهد. انتخاب روش درمان مناسب به سن بیمار، وضعیت دندان‌ ها و شدت تأثیر دندان‌ های اضافی بستگی دارد و نیاز به بررسی دقیق توسط دندانپزشک یا ارتودنتیست دارد.

عوارض عدم درمان دندان‌ های اضافی چیست؟

عدم درمان دندان ‌های اضافی یا هایپردونتیا می ‌تواند عوارض متعددی برای سلامت دهان و دندان ایجاد کند. یکی از مهم ‌ترین عوارض، نامرتبی دندان‌ ها و ایجاد فشردگی در فک است. دندان ‌های اضافی ممکن است رشد دندان ‌های طبیعی را مختل کرده و باعث تغییر موقعیت آن ‌ها شوند، که این وضعیت می ‌تواند مشکلات زیبایی و همچنین اختلال در بایت (جویدن) را به همراه داشته باشد. علاوه بر این، فشردگی دندان ‌ها می ‌تواند تمیز کردن فضای بین دندان‌ ها را دشوار کرده و خطر پوسیدگی و بیماری ‌های لثه را افزایش دهد.

در مواردی که دندان اضافی نهفته باشد، تشکیل کیست یا عفونت در اطراف آن محتمل است. این کیست‌ ها ممکن است به بافت ‌های اطراف، استخوان فک یا دندان‌ های مجاور آسیب بزنند. همچنین، دندان ‌های اضافی می ‌توانند باعث ایجاد درد، فشار یا حتی مشکلات در گفتار شوند. در کودکان، هایپردونتیا ممکن است منجر به تأخیر در رویش دندان ‌های شیری یا دائمی شود، که این موضوع نیاز به مداخلات درمانی بیشتری را ایجاب می ‌کند. عدم درمان به موقع این مشکل می ‌تواند عوارض پیچیده ‌تری ایجاد کند که درمان آن ‌ها زمان ‌برتر و هزینه ‌برتر خواهد بود.

هایپردونتیا در کودکان: آیا به مداخله زودهنگام نیاز است؟

هایپردونتیا در کودکان معمولاً در مراحل اولیه رویش دندان‌ ها شناسایی می ‌شود و نیاز به بررسی دقیق توسط دندانپزشک دارد. در بسیاری از موارد، وجود دندان ‌های اضافی می ‌تواند باعث تأخیر در رویش دندان‌ های شیری یا دائمی شود یا مسیر رویش آن ‌ها را تغییر دهد.

این مسئله ممکن است به بهم ‌ریختگی دندان‌ ها یا فشردگی در فک منجر شود که در آینده مشکلات بیشتری برای کودک ایجاد می ‌کند. بنابراین، مداخله زودهنگام می ‌تواند از بروز عوارض جدی ‌تر جلوگیری کند و روند رشد طبیعی دندان ‌ها را بهبود بخشد.

تصویربرداری رادیوگرافی و بررسی منظم توسط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی، مهم ‌ترین گام برای تصمیم‌ گیری درباره زمان مناسب مداخله است. در صورتی که دندان اضافی مشکل‌ ساز باشد، جراحی برای برداشتن آن ممکن است ضروری باشد.

همچنین، در برخی موارد که دندان اضافی تأثیر چندانی بر رشد طبیعی دندان‌ ها ندارد، ممکن است دندانپزشک تنها نظارت دوره ‌ای را پیشنهاد دهد. مداخله زودهنگام نه تنها به سلامت دهان و دندان کودک کمک می ‌کند، بلکه نیاز به درمان ‌های پیچیده ‌تر در آینده را کاهش می‌ دهد.

جمع بندی:

هایپردونتیا یا دندان اضافه یک ناهنجاری دندانی است که در آن تعداد دندان ‌ها بیشتر از حد طبیعی (32 دندان دائمی) است. این وضعیت می ‌تواند در هر دو فک بالا و پایین رخ دهد و بیشتر در ناحیه دندان‌ های پیشین فک بالا مشاهده می‌ شود. هایپردونتیا ممکن است باعث نامرتبی دندان‌ ها، تأخیر در رویش دندان‌ های طبیعی، یا مشکلاتی مانند درد و فشار در فک شود.

این مشکل معمولاً به دلیل عوامل ژنتیکی رخ می‌ دهد، اما عوامل محیطی نیز می ‌توانند نقش داشته باشند. درمان آن اغلب شامل جراحی و در مواردی ارتودنسی برای بازگرداندن نظم به دندان‌ ها است. برای کسب اطللاعات درمورد جراحی هایپردونتیا در کلینیک تخصصی رایا دنتال و استعلام قیمت، با ما تماس بگیرید و سوالات خود را بپرسید.

سوالات متداول درباره هایپردونتیا یا دندان اضافه

1. چه عواملی باعث بروز هایپردونتیا می ‌شود؟

عوامل ژنتیکی، از جمله سابقه خانوادگی و برخی سندرم ‌های ژنتیکی، از دلایل اصلی این مشکل هستند. همچنین، اختلالات رشدی در دوران جنینی و برخی عوامل محیطی می ‌توانند نقش داشته باشند.

1. هایپردونتیا چه علائمی دارد؟

وجود دندان‌ های اضافی، بهم‌ ریختگی دندان ‌ها، تأخیر در رویش دندان‌ های طبیعی، و در برخی موارد درد یا فشار در فک از علائم شایع هستند. در دندان‌ های نهفته، ممکن است تنها از طریق تصویربرداری قابل تشخیص باشد.

1. چگونه می‌ توان هایپردونتیا را درمان کرد؟

درمان بسته به شدت مشکل شامل جراحی برای برداشتن دندان ‌های اضافی و در صورت نیاز، ارتودنسی برای اصلاح موقعیت دندان‌ ها و بایت است. در برخی موارد، نظارت دوره ‌ای کافی است.