درمان ریشه دندان چیست؟
درمان ریشه دندان که در اصطلاح علمی به آن اندودنتیک Endodontic گفته می شود، در اصطلاح عامیانه به عصب کشی مشهور است و به اختصار به آن اندو ENDO نیز گفته می شود. این روش، تکنیک درمانی دندان است که متخصص ریشه دندان برای از بین بردن عفونت های داخلی دندان به کار می رود.
همچنین این روش درمانی برای پیشگیری از عفونت های بعدی دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد. عصب کشی دندان عفونی به منظور از بین بردن باکتری ها از ریشه دندان، جلوگیری از عفونت مجدد دندان و نجات دندان طبیعی انجام می شود که طی مراحلی توسط دندان پزشک عمومی یا متخصص ریشه دندان انجام می‌گیرد. یکی از موارد مهم و ابهامات افراد هنگام مراجعه به کلینیک دندانپزشکی و اقدام برای درمان ریشه دندان، نحوه عصب کشی دندان و مراحل درمان ریشه دندان است. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی رایا در خصوص مراحل درمان ریشه دندان، نحوه ی عصب کشی دندان، هزینه انجام عصب کشی و علائم عفونت دندان صحبت میشود.
جهت اطلاع از طول عمر دندان عصب کشی شده بررسی دقیق این این مورد را مطالعه کنید.
علائم عفونت دندان چیست؟
اگر دندان عفونی داشته باشید، قطعا برای از بین بردن عفونت نیاز به درمان ریشه دارید. حتی دندان های شما ممکن است بدون هیچ علامتی عفونی شده باشند. علائم عفونی شدن دندان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد دندان که از بین نمی‌رود: بسیاری از چیزها باعث میشود دندان‌های شما آسیب ببینند. اما دردی که در عمق دندان وجود دارد یا به فک، صورت یا دندان‌های دیگر سرایت می‌کند ممکن است به معنای عفونت باشد.
فشار درد دارد: اگر دندان شما هنگام خوردن یا لمس آن درد می‌کند، ممکن است به این معنی باشد که چیزی به اعصاب اطراف پالپ دندان شما آسیب رسانده است.
لثه های متورم: اگر دندان عفونی دارید، ممکن است لثه‌های شما متورم یا حساس شوند.
جوش روی لثه ها: دندان‌های عفونی می‌توانند جوش‌ها یا جوش‌هایی را روی لثه‌های شما ایجاد کنند که باعث ترشح چرک و بدبو می‌شوند.
فک متورم: فک شما ممکن است از چرکی که از دندان عفونی شما خارج نمی‌شود متورم شود.
تغییر رنگ دندان: عفونت پالپ دندان مانع از رسیدن خون به دندان شما میشود که باعث تیره‌شدن دندان شما میشود.
لق شدن دندان اچرک ناشی از پالپ دندان عفونی می‌تواند استخوان‌های نگهدارنده دندان شما را نرم کند و باعث شود دندان شما شل شود.
مراحل درمان ریشه دندان
1. تمیز کردن کانال ریشه:
در مرحله اول دندانپزشک هر آنچه را که درون کانال ریشه وجود دارد، خارج می کند. در این مرحله، بیمار تحت بی حسی موضعی است و متخصص ریشه دندان سوراخ کوچکی را روی سطح دندان برای دسترسی ایجاد می کند و بافت پالپ بیمار و مرده را با آسیب های بسیار کمی از بین می برد.
2. پر کردن کانال ریشه:
در مرحله دوم، دندانپزشک با استفاده از محلول های مخصوص ناحیه تو خالی را تمیز، شکل داده و ضد عفونی می کند. سپس دندان با ماده ای پر شده و با استفاده از موادی چسبنده کانال ها را به طور کامل پر کرده و می بندند. پس از درمان ریشه کانال، دندان مرده است. بیمار دیگر دردی را در آن دندان احساس نخواهد کرد زیرا بافت عصبی برداشته شده است و عفونت از بین رفته است.
3. اضافه کردن تاج یا پر کردن:
دندان بدون پالپ باید از رباط اتصال دهنده دندان به استخوان تغذیه کند. این منبع کافی است اما با گذشت زمان دندان شکننده تر می شود، بنابراین یک تاج یا پر کننده نیاز دارد تا از دندان شکننده محافظت کند. تا زمانی که تاج یا پرکننده کامل نباشد، بیمار نباید بجود و یا با دندان چیزی را تکه نماید. پس از قرار دادن تاج یا پر کردن آن، فرد می تواند مانند گذشته از دندان استفاده کند.
درمان ریشه دندان معمولا در یک جلسه انجام می شود. اما اگر در کانال ها پیچیدگی وجود داشته باشد، چند کاناله باشد و یا عفونت وجود داشته باشد، برای درمان یک الی دو جلسه دیگر برای درمان قطعی زمان لازم است.
درمان ریشه چقدر طول می کشد؟
در دندانپزشکی نیز مانند بسیاری از رشته های پزشکی و فرایند های درمانی تعیین مدت زمان مشخص و دقیقی را کمی دشوار است، و بسیاری از عوامل در این امر موثر هستند. مدت زمان درمان ریشه و اینکه درمان ریشه دندان در چند جلسه انجام میشود؟ بسته به شدت آسیب دندان، میزان پوسیدگی دندان، نوع ریشه، تعداد کانال های دندان و شیوه ی درمان متخصص درمان ریشه متفاوت خواهد بود. هر چه تعداد کانال‌های دندان بیشتر باشد، قطعاً زمان درمان طولانی‌تر خواهد شد.
به عنوان یک تخمین کلی، هر جلسه از درمان ریشه و مدت زمان کلی درمان ریشه بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد، اما در موارد پیچیده تر، متخصص ریشه دندان ممکن است حتی به 90 دقیقه زمان نیز نیاز داشته باشد. محل دندان تحت درمان نیز در مدت زمان درمان ریشه موثر است؛ چرا که دندان نیش یا برخی از پرمولرها فقط یک ریشه برای درمان دارند، در حالی که دندان های آسیاب، و برخی دیگر از پرمولرها ممکن است سه ریشه داشته باشند.
آیا عصب کشی دندان درد دارد؟
شاید خیلی از افرادی که می خواهند دندان خود را عصب کشی کنند در ابتدا هراس این را دارند که عصب کشی درد بسیار زیادی دارد و اصلا قابل تحمل نیست! درد درمان ریشه دندان در بین مردم بسیار مشهور است. حقیقت ماجرا این است که از بسیاری از افرادی که دندان خود را عصب کشی کرده اند سوال شده است گفته اند که درد عصب کشی دندان همانند درد پر کردن دندان است و می توان گفت این روش تقریبا بدون درد است.
در زمان عصب کشی دندان، سعی کنید از جویدن یا گاز گرفتن غذاهای سفت تا زمان تکمیل درمان خودداری کنید. در برخی موارد، تکمیل درمان نیازمند چندین جلسه ملاقات با دندان پزشک است. پس از درمان نهایی، دندان ترمیم شده شما نباید دردناک باشد، هر چند ممکن است حساسیت آن برای چند روز افزایش پیدا کند. داروهای مسکن موجود در داروخانه ها همچون پاراستامول یا ایبوپروفن می تواند برای خلاص شدن از ناراحتی های احتمالی مشاهده شده در این رابطه مفید باشد.
جهت اطلاع بیشتر درباره عوارض درمان ناقص ریشه دندان این مقاله را مطالعه کنید.
چه کسی به درمان ریشه دندان احتیاج دارد؟
به طور کلی کامپوزیت دندان وابسته به رعایت یک سری مراقبت و اصول سبب می شود تا کامپوزیت ها بین 5 الی 10 سال دوام داشته باشند. دقت کنید که اگر یک ماده به خوبی نگهداری شود قطعاً دوام بیشتری خواهد داشت. در این مدت ممکن است لازم شود روکش ها پالیش شوند. اگر روکش های کامپوزیتی دندان شما آسیب ببیند و دچار شکستگی و ساییدگی شود دندانپزشک می تواند آن را ترمیم و اصلاح کند. بعد از گذشت 10 تا 12 سال از نصب، باید روکش ها را با کامپوزیت جدید جایگزین نمایید.
در چه صورت درمان ریشه فایده ای ندارد؟
برخی از افراد ترجیح می‌دهند به جای انجام دادن درمان ریشه دندان کلا از خیر دندان بگذرند و آن را کشیده و خارج کنند. در این مواقع احتمالاً عفونت بسیار شدید است و یا به دندان آسیب جدی وارد شده است که دیگر قابل حفظ شدن نیست یا حفظ آن ارزشی برای بیمار ندارد.
عصب کشی دندان برای زنان باردار ضرر دارد؟
به صورت کلی می توان گفت اگر دندانپزشک زن باردار از وضعیت حاملگی وی با خبر باشد، هیچ منعی برای عصب کشی دندان زنان باردار وجود ندارد. بسیاری از زنان به اشتباه فکر می کنند که مثلا فلان آمپول باعث شده است که بچه آن ها افتاده است، در صورتی که همچین چیزی اصلا صحیح نیست. آمپول هایی که برای بی حسی استفاده می شوند هیچ گونه مشکلی را در اکثر مواقع به وجود نمی آورند.
چه زمان باید به متخصص درمان ریشه دندان مراجعه کنیم؟
ریشه درمانی درمانی است که تمام دندانپزشکان علم و دانش آن را دارند که یک دندان را که به عصب رسیده، مورد درمان ریشه قرار دهند. در موارد خاص دندان ممکن است دچار پیچیدگی های خاص درمانی باشد که در این صورت باید حتما توسط متخصص درمان ریشه انجام شود. مانند موارد زیر:
– ریشه دندان داخل سینوس یا درگیر با عصب باشد
– انتهای ریشه دندان ضایعه ای وجود داشته باشد
– شکل ریشه و کانال دندان نیاز به ابزار خاص داشته باشد
– بیمار آبسه تکرار شونده روی لثه یا روی صورت خود داشته باشد
– تعداد کانال‌ها در رادیوگرافی مشخص نباشد
– ریشه های دندان دچار قوس و پیچیدگی خاص باشد
– طول ریشه های دندان بلند باشد
– کانال های دندان در رادیوگرافی بسته به نظر بیایند
– مسیر کانال‌های ریشه دندان دچارگیر یا انسداد باشد
– پین یا پست داخل کانال دندان قرار داشته باشد
– دندان نکروز یا کلسیفیه باشد
– شکستگی فایل داخل کنال ریشه وجود داشته باشد
– درمان ریشه قبلی مناسب نبوده باشد و نیاز به درمان ریشه مجدد داشته باشد
– درمان ریشه قبلی موفقیت آمیز نبوده و در مسیر کانال شی خارجی ای گیر کرده باشد
عوارض عصب کشی دندان
عصب کشی دندان به منظور کاهش درد و نجات دندان آسیب دیده انجام می گیرد، اما شاید معایبی به همراه داشته باشد. بیمار باید در انتخاب دندانپزشک دارای تخصص، دقت کافی را داشته باشد زیرا اگر دندانپزشک مهارت کافی در عصب کشی دندان را نداشته باشد و حتی یک کانال را جا بیندازد، عفونت گسترش پیدا می کند. در این صورت درمان کاملا با شکست رو به رو می شود. اگر در حین درمان ریشه، دندان ترک بخورد دندان به خوبی پر نخواهد شد و در نهایت درمان موثر واقع نمی شود. پس در انتخاب متخصص دندانپزشک خود دقت کنید.
بعد از درمان ریشه چه انتظاری باید داشت؟
این درمان باید درد دندان شما را تسکین دهد، ولی تا زمانی که عصب‌کشی به طور کامل تمام نشده است، یعنی دندان کاملاً پر نشده یا تاج دندان در صورت لزوم روکش نشده بهتر است با دندان تحت درمان چیزی نجوید؛ چون این کار به جلوگیری از آلودگی مجدد فضای داخلی دندان کمک می‌کند. در اولین روزهای پس از عصب کشی دندان شما ممکن است به خاطر تورم طبیعی بافت داخلی حساس باشد، خصوصاً اگر پیش از عصب کشی درد یا عفونت داشته‌اید. این حساسیت و ناراحتی معمولاً با داروها و مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن به‌راحتی کنترل میشود.
نتیجه گیری
امیدواریم این بررسی اجمالی هدف و ضرورت درمان ریشه را روشن کرده باشد. اگر سؤال یا نگرانی دارید یا در حال بررسی درمان ریشه هستید، لطفاً برای راهنمایی و مراقبت شخصی با کلینیک دندان پزشکی رایا در ارتباط باشید. سلامت دندان شما اولویت ما است و ما اینجا هستیم تا بهترین لبخند را به شما هدیه دهیم.
سؤالات متداول
ریکاوری از کانال ریشه چقدر طول می‌کشد؟
به طور معمول، بهبودی از کانال ریشه کمتر از یک هفته طول می‌کشد. اگر دندان درمان شده شما بیش از یک هفته درد می‌کند، با پزشک خود تماس بگیرید.
در چه شرایطی درمان ریشه فایده ندارد؟
برخی بیماران ترجیح می‌دهند به‌جای انجام درمان ریشه، به‌طورکلی از خیر دندان بگذرند و آن را کشیده و خارج کنند. در این مواقع احتمالاً عفونت بسیار شدید است و یا به دندان آسیب جدی وارد شده که دیگر قابل حفظ شدن نیست یا حفظ آن ارزشی برای بیمار ندارد.
بعد از درمان ریشه دندان می‌توان سیگار کشید؟
سیگار کشیدن بعد از درمان ریشه روند بهبودی را کند کرده و خطر عفونت را افزایش می‌دهد. بهتر است تا بهبود کامل، از سیگار کشیدن و مصرف دخانیات خودداری کنید.
تا چه زمانی بعد از درمان ریشه نباید چیزی بخوریم؟
توصیه متخصصین دندانپزشکی این است که در یک ساعت اول بعد از انجام درمان هیچ چیزی نخورید. البته اگر امکان باشد و زمان بیشتری به دهان و دندانتان بدهید که به مراتب بهتر است. مورد بعدی که باید اهمیت داده شود این است که ماده پر شده در درمان ریشه دندان یک لایه در ریشه دندان است و تا زمانی که دندان را به طور کامل پر نکرده اید، نباید خوراکی و غذای سفت و سخت بخورید. همچنین تا زمانی که وقت دندانپزشکی برای پر کردن کامل دندان دارید، از دندان های سمت مقابل برای جویدن غذا استفاده کنید.
فرق درمان ریشه دندان با عصب کشی چیست؟
همانطور که می دانید در حال حاضر دیگر بخاطر درد دندان آن را نمی کشند و با انجام اقداماتی محل درد که همان ریشه دندان است را درمان می کنند. این درمان شامل تخلیه پالپ و قطع عروق عصبی موجود در این ناحیه می باشد. با این کار فرآیند عصب کشی اتفاق می افتد و درد دندان از بین می رود. در واقع می توان گفت که عصب کشی جزیی از فرآیند درمان ریشه است و یکی از مرحله های حساس آن می باشد که باید به بهترین شکل ممکن و با دقت بالا انجام گیرد.
درد پس از عصب کشی تا چه مدت زمان طبیعی است؟
معمولاً ۷ تا ۱۰ روز ابتدای درمان این درد طبیعی است؛ اما اگر بیشتر طول کشید حتماً به متخصص ریشه دندان مراجعه فرمایید.
چه روش‌هایی برای تشخیص انواع ریشه دندان وجود دارد؟
سه روش اصلی برای تشخیص انواع ریشه دندان وجود دارد تا دندانپزشک بتواند تمامی ریشه‌ها و مجاری ریشه دندان را تشخیص دهد. 1) کشف لمسی 2) بازرسی بصری 3) گرفتن عکس
مراقبت‌های بعد از درمان ریشه دندان باید چگونه باشد؟
عدم خوردن غذاها و میوه‌های سفت تا زمانی که دندان را به طور کامل پر نکرده‌اید، مصرف کامل و منظم داروهایی که پزشک بعد از درمان تجویز کرده است، استفاده از مسکن‌های تجویز شده توسط دکتر برای برطرف کردن درد ریشه دندان بعد از درمان، مسواک زدن بعد از درمان امکان پذیر است؛ ولی نباید از نخ دندان استفاده کنید. چرا که ممکن است برای پانسمان ریشه دندان مشکل ایجاد کند
دیدگاه خود را بنویسید