پوسیدگی دندان کودکان
تقریبا همه افراد در زندگی با مشکلات مربوط به دهان و دندان مواجه می‌شوند. اما باید بدانیم ریشه برخی از این مشکلات در کودکی ماست. اگر فردی در سنین پایین در ناحیه دهان و دندان دچار معایبی باشد و به موقع درمان نشود، شاید در بزرگسالی راه سخت‌تر و طولانی‌تری برای درمان داشته باشد.
ینابراین توجه به بیماری‌های ناحیه دهان و دندان در کودکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. و هر مشکل کوچکی باید توسط والدین مورد بررسی و توجه قرار گیرد. باید بدانید حفظ سلامت دندان و لثه در کودکی، سلامت لثه و دندان‌ها در بزرگسالی را در پی خواهد داشت.
در دوران نوزادی یکی از وظایف والدین انجام کارهایی است که به سلامت دهان فرزندشان کمک زیادی می‌کند. والدین باید دهان و لثه کودک خود را حتی قبل از آنکه دندان در بیاورد، تمیز کنند. تمیز کردن لثه‌های کودک زمانی که غذاهای کمکی مانند فرنی و پوره را شروع می‌کنند، بسیار ضروری است. روش کار به این صورت است که هر بار پس از تغذیه کودک، با دستان تمیز، پارچه‌ای نرم و لطیف را با آب ولرم آغشته کرده و به آرامی روی لثه‌های کودک بکشید. به این ترتیب هر ماده غذایی که روی لثه‌ها باقی مانده پاک خواهد شد. توجه داشته باشید که این کار باید به آرامی انجام گیرد و باعث آسیب به لثه نشود.
پوسیدگی زودرس دندان کودکان زمانی رخ می‌دهد که مثلا کودک در هنگام خواب بعدازظهر یا شب با شیشه حاوی شیر یا نوشیدنی شیرین در بستر گذاشته شود، کودک به خواب می‌رود و مایع شیرین در اطراف دندان‌ها جمع می‌شود و این مایعات به‌عنوان محیطی عالی برای کشت میکروارگانیسم‌های پوسیدگی‌زا هستند. بنابراین تمیزکردن لثه و دهان کودک اهمیت بسیار بالایی دارد.
این کار باید تا زمانی انجام گیرد که کودک شروع به درآوردن دندان می‌کند.
در سن دو سالگی با درآمدن دندان‌ها می‌توانید مسواک زدن را برای فرزندتان شروع کنید. نکته مهم در این کار استفاده از خمیر دندان بدون فلوراید است. خمیر دندان حاوی فلوراید تا سن پنج تا شش سالگی برای کودکان ممنوع است.
به طور کلی دندان‌ها از شش ماهگی شروع به رویش کرده و تا دو سالگی کامل می‌شوند. هرچند که تفاوت‌هایی در رشد دندان‌ها با توجه به جنسیت و دیگر عوامل وجود دارد. بعد از این زمان و در همان سنین پنج یا شش سالگی دندان‌های شیری شروع به افتادن می‌کنند و در شش سالگی است که اولین دندان شیری جای خود را به دندان دائمی می‌دهد. اولین معاینه دندانپزشکی باید در سن یک سالگی انجام شود چرا که در این سن می‌توان از بسیاری از مشکلات بعدی پیشگیری نمود.
والدین با مراجعه مستمر به دندانپزشکی از مشکلات احتمالی دهان و دندان کودکان آگاه می‌شوند و با درمان به موقع از مشکلات بعدی جلوگیری خواهند کرد.
برخی از دلایل مراجعه کودکان به عبارتند از:
- پوسیدگی دندان‌های شیری
- پوسیدگی دندان‌های دائمی
- بوی بد دهان
- تغییر رنگ دندان
- نامرتبی دندان‌ها
- بیماری‌های دهان و دندان در کودکان
- عادت‌های نامناسب تغذیه‌ای
- مکیدن انگشت
- سایش دندان‌ها به یکدیگر (دندان قروچه)
در این مقاله به پوسیدگی دندان در کودکان می‌پردازیم.
بعضی از والدین به بهداشت دندان‌های شیری اهمیت نمی‌دهند. تصور آنها این است که چون دندان شیری با دندان دائمی جایگزین می‌شود، پس خراب شدن دندان شیری اهمیتی ندارد. این تصور کاملا اشتباه است. زیرا پوسیدگی و خرابی دندان شیری باعث کشیدن آنها و در نتیجه رشد نابجا و یا حتی عدم رویش دندان دائمی را به دنبال خواهد داشت. عوارض پوسیدگی دندان شیری فقط مربوط به آینده نیست. هر چند که عمر دندان‌های شیری محدود است اما در همان مدت چند سالی که در دهان کودک هستند، اگر دچار پوسیدگی شوند، منجر به ایجاد مشکلاتی برای کودکی خواهند شد. برای مثال کاهش توانایی جویدن یکی از این عوارض است. وقتی کودک توانایی خود را برای جویدن از دست بدهد، تمایل وی برای استفاده از مواد غذایی هم کاهش می‌یابد و در نتیجه بدیهی است که در صورت وجود این اشکال در تغذیه، عوارض مختلفی از جمله کاهش رشد، یبوست و غیره در کودک بروز می‌نماید. همچنین وجود این پوسیدگی‌ها سبب ایجاد بوی بد دهان می‌شود. وجود حفرات پوسیدگی متعدد باعث تجمع مواد غذایی در آنها شده و به مرور زمان فاسد می‌گردند و با ایجاد التهاب در لثه و عفونت دندان‌ها کودک دچار بوی بد دهان خواهد شد.
دندان‌های شیری که دچار پوسیدگی زودرس شده‌اند باید در زمانی خاص و با تجویز دندانپزشک کودکان معاینه شوند تا مشکلات بعدی را در آینده به وجود نیاورند.
پوسیدگی دندان‌ها در کودکان نشانه‌ها و دلایل مختلفی را در بر دارد.
مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند آبمیوه و نوشابه یکی از مهمترین دلایل پوسیدگی دندان‌های کودکان است.
ایجاد لکه‌های سیاه و قهواه‌ای روی دندان به علت مصرف آبمیوه زیاد است. مصرف میوه و آبمیوه باعث اسیدی شدن محیط دهان می‌شود و این عامل تخریب مینای دندان را در پی دارد. با اینکه میوه‌ها منبع غنی بسیاری از ویتامین‌ها هستند و مصرف آنها برای کودکان ضروری است، اما به دلیل میزان بالای قند طبیعی‌شان پوسیدگی دندان‌ها را موجب می‌شوند. باید بدانید آبمیوه درصد قند بالاتری نسبت به میوه دارد. بنابراین بهتر است از خود میوه به جای آبمیوه استفاده شود. بعد از خوردن میوه بهتر است آب نوشیده شود تا اسید و قند موجود در آن از دهان شسته شود.
یک علت مهم دیگر در این باره باقی ماندن طولانی مدت مواد غذایی و مایعات شیرین روی دندان کودک است. باکتری‌های موجود در دهان، قند طبیعی و مصنوعی در مواد غذایی را به اسید تبدیل کرده و موجب از بین رفتن پوشش روی دندان می‌شود و این امر روند پوسیدگی دندان را شروع می‌کند.
یکی دیگر از عوامل از بین رفتن دندان در کودکان مسواک زدن بلافاصله بعد از خوردن غذاست. بسیاری از والدین تصور می‌کنند اگر بعد از خوردن غذا بلافاصله دندان مسواک زده شود، از پوسیدگی دندان جلوگیری کرده‌اند. اما باید گفت مسواک زدن بالافاصله بعد از صرف غذا باعث خراشیده شدن سطح دندان می‌شود. به این دلیل که بعضی مواد غذایی محیط دهان را بیش از حد معمول اسیدی می‌کنند و در این شرایط مسواک زدن دندان‌ها مضر است.
علت دیگری که برای پوسیدگی دندان دائمی کودکان می‌توان به آن اشاره کرد، افتادن زودتر از موعد دندان شیری است. اگر دندان شیری زودتر از وقت معمول خود بیوفتد، سوراخی داخل لثه ایجاد می‌شود. با وجود این سوراخ دندان‌های دیگر شروع به حرکت کرده و سعی می‌کنند این فضای خالی را پر کنند.
این مسئله باعث می‌شود نظم دندان‌های اصلی هم به هم بخورد. اگر دندان دائمی که تازه درآمده، ریشه‌هایش تشکیل نشده باشند یا به عصب آن آسیبی رسیده باشد، باید عصب‌کشی شود.
همانطور که گفته شد داشتن دندان‌هایی سالم و زیبا در بزرگسالی مستلزم رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکی است.
به طور کلی با رعایت موراد زیر به راحت می‌توان به این مهم دست یافت:
- مراقبت از دندان‌های مادر در دوران بارداری
- تمیز کردن و ماساژ دادن لثه نوزاد
- دقت در تمیز بودن پستانک و سر شیشه شیر
- سعی در گرفتن کودک از شیشه شیر قبل از یک سالگی
- مراجعه به دندانپزشک در یک سالگی و مراجه مستمر پس از آن
- کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین
- جلوگیری از مکیدن انگشت پس از رشد دندان‌های دائمی
- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان
- شستن دهان با آب پس از خوردن غذا
- جلوگیری از عادات بد تغذیه‌ای
ویدیوی آموزشی مخصوص کودکان با سن پایین‌تر، برای یادگیری اهمیت مراقبت از دندان‌ها
Leave A Comment