در طی بیست سال گذشته از لیزر های جراحی در زمینه های مختلف پزشکی مثل: پوست، جراحی پلاستیک، زنان، ارتوپدی، چشم، گوارش و اخیرا در جراحی دهان و فک و صورت استفاده شده است.
از جمله محققینی که در زمینه کاربرد لیزر در جراحی فعالیت داشته اند میتوان Tufian و Caurth را نام برد. در سال ۱۹۸۰ این محققین اعلام کردند که لیزر یک ابزار برش دقیق، تقریبا بدون خونریزی و با حداقل تخریب بافتی، درد، آدم و اسکار پس از عمل را فراهم می سازد.
.
اصولا لیزر هم میتواند بعنوان چاقوی جراحی برای بریدن و هم به عنوان یک وسیله جهت انعقاد عروق و بند آوردن خون و هم وسیله ای برای سوزاندن و خارج
نمودن قطعات کوچک و بزرگ بافتی بکار رود. مکانیسم عمل آن مبتنی بر بالا بردن درجه حرارت و تغییرات بیوشیمیایی منتج از آن است که موجب سوزندان و بخار کردن سلول ها و بافت ها می شود.
در میان لیزرهای موجود، لیزر Co2 با طول موج
۱۰ / ۶ میکرومتر جهت استفاده
در اعمال جراحی بسیار مفید می باشد. طول موج این لیزر بخوبی توسط آب و در نتیجه نسوجی که محتوی آب فراوان هستند جذب میشود و جذب آن مستقل از رنگ بافت میباشد. انرژی جذب شده همانطور که ذکر کردیم سبب تبخیر مایع خارج و داخل سلولی گشته و این امر منجر به انهدام سلول میگردد. بقایای سلولی سپس سوخته و تبخیر میشوند. کلا دو روش جهت برداشتن بافتهای نرم پاتولوژیک دهان توسط لیزر وجود دارد:
1- برش
2- تبخیر
در برش ضایعه بطور کامل و دقیق برداشته میشود و همچنین بدلیل اینکه امکان تهیه نمونه مناسب برای آزمایشات هیستولوژیکی وجود دارد بر تکنیک تبخیر ارجحیت دارد. در تبخیر احتمال این خطر هست که ذرات کوچک بافت بطور کامل توسط لیزر حذف نشوند و این مسئله بخصوص در نواحی که اپی تلیوم کراتینیزه ضخیم (که محتوی مقدار کمی آب است) دارد، احتمال وقوع بیشتری دارد و در این مناطق لایه های عمقی تر کاملا از بیخ کنده نمیشود. نتیجتا احتمال عود مجدد آن وجود خواهد داشت. همچنین در روش تبخیر اگر نیاز به بیوپسی باشد، باید به روش دیگری (قبل یا در حین جراحی) تهیه شود. برخی کاربردهای لیزر در جراحی دهان عبارتند از:
برش، بیوپسی ضایعات، برداشتن ضایعات خوش خیم، بدخیم و پیش بدخیمی، حذف ضایعات سطحی مخاط دهان، لکوپلاکیا، لیکن پلان، استوماتیت، ژنژیوپلاستی ، ژنژیوکتومی، فرنکتومی، آماده سازی نسوج زیر پروتزهای دندانی برای گذاشتنپروتزهای دندانی، هایپرپلازیهای لثه و مخاط دهان در اثر زدگی پروتزه برداشتن نسوج فیبروزه روی دندانها بمنظور کمک به رویش دندانها، کمک در بهبود و کاهش درد در ضایعات هرپتیک و زونا، درمان آفت، درمان ضایعات عروقی هموراژیک مانند همانژیومها، انعقاد نواحی خونریزی دهنده، نمایان ساختن ایمپلنت ها، خارج کردن بافتهای گرانولیشن در بیماریهای پریودنتال طویل کردن طول تاج کلینیکی، جراحیهای ساده برای بیماران هموفیلیک «در طی تحقیقی که در سال ۱۹۹۰ صورت گرفت از لیزر جهت درمان پری کورونیت پیشرفته در بیماران هموفیلیک استفاده شد در حالیکه قبل و بعد از عمل نیازی به تزریق فاکتور VII وجود نداشت و هیچگونه خونریزی مشاهده نشد. مهمترین لیزرهایی که در جراحیهای دهان مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از: لیزرهای
CO2 ، Nd:YAG ، Ar و اخیرا لیزر Ho:YAG
طی چند سال اخیر اعمال جراحی بسیاری توسط لیزر صورت گرفته و مزایای بسیاری را به آن نسبت داده اند. استفاده از لیزر در جراحی نسوج پاتولوژیک اعم از خوش خیم و بدخیم نسبت به روشهای متداول جراحی ارجحیت دارد.
مزایای کاربرد لیزر در جراحی
١- بهبود محل برش و زخم با لیزر سریعتر از الکتروسرجری است ولی بهبود برش و زخم با چاقوی جراحی سریعتر از لیزر و الکتروسرجری است.
۲- لیزر سریعأ سبب هموستاز شده و محیط جراحی نسبتا خشک و دید کافی برای جراح فراهم میسازد. خونریزی کم است. دید کافی و عدم خونریزی سبب سرعت عمل و کاهش زمان جراحی میشود.
٣- لیزر از آلوده شدن خون جلوگیری می نماید و کاربرد آن در بیماران مستعد به باکتریمی بسیار مناسب است.
۴- خاصیت استریل نمودن محیط عمل را داشته لذا میکرو ارگانیسمها را از بین میبرد و خطر سرایت عفونت به نواحی دیگر بیمار و نیز به دندانپزشک را کاهش میدهد.
5- عمل جراحی سریع صورت گرفته و بعلت عدم تماس مکانیکی، کمترین تروما به محل عمل وارد می آید.
۶- تورم، التهاب، درد و اسکار بعد از عمل را کاهش میدهد، بهبود و ترمیم بافتها طبیعی بوده و ممکنست تحریک شود، لذا مدت زمان بستری شدن بعد از عمل بیماران در بیمارستان کمتر است.
۷- بی حسی و بی دردی ایجاد میشود، زیرا در اثر انعقاد رشته های عصبی در ۹۰٪ موارد درد از بین میرود.
8- به جای زخم و برش با لیزر بندرت نیاز به بخیه دارد و نیازی به پانسمان محل زخم نیز نخواهد بود. .
۹- بعلت دقیق بودن وسیله جراح میتواند توسط میکروسکوپ (که به دستگاه لیزر متصل است) سلولهای سرطانی را لایه لایه بردارد و تا عمقی پیش رود که دیگر بافتهای تومورال وجود نداشته باشد
۱۰- کار با لیزر در نواحی دور از دسترس دهان مانند کام نرم و سخت گلو بسیار راحت تر میباشد.
۱۱- در بسیاری از موارد نیاز به بی حسی وجود ندارد. |
۱۲- بدلیل عدم خونریزی در بیماران هموفیلیک میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
۱۳- ترس و اضطراب را در بیماران کاسته و از بین میبرد، لذا کار با لیزر در مورد افراد ترسو، نگران و گریزان از اعمال دندانپزشکی بسیار مناسب است.
۱۴- درمان با لیزر واکنشهای بیماران را کاهش داده و بعلت فقدان یا کاهش درد و کاهش مدت زمان درمان بیماران برای اعمال گوناگون دندانپزشکی، راغب تر مراجعه می کند البته نیاز به یادآوری است که با وجود مزایای زیادی که لیزر دارد، واجد معایبی و
نیز می باشد از جمله:
1- هزینه بسیار بالای تجهیزات لیزر و گرانی دستگاههای آن
۲- عدم وجود یک نوع لیزر برای انجام کلیه اعمال دندانپزشکی
٣- احتمال آسیب های اتفاقی مانند آسیب به چشم و سوزاندن نواحی غیر از محل مورد نظر ۴- احتمال آسیب های احتمالی پرسنل و افراد نزدیک محل کار
۵- برای جراحی های استخوان کارائی زیادی ندارد، هر چند با استفاده از لیزرهای اگسایمر امیدهایی بوجود آمده است.
۶- جهت درمان و بیوپسی لیکن پلان مؤثر نیست.
۷- نیاز به رعایت دقیق نکات ایمنی برای جلوگیری از احتراق مواد، لوله های بیهوشی و نیز حفاظت چشم ها.
ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا
Leave A Comment