بلیچینگ دندان و مواد مورد استفاده برای بلیچینگ

اصلاح تغییر رنگ دندانها با استفاده از یک ماده شیمیایی اکسید کننده را بلیچینگ گویند ازمتداولترین ماده شیمیایی مورد مصرف در بلیچینگ، هیدروژن پراکساید است که در غلظتهای مختلف در دسترس می باشد. سدیم پربورات و کارباماید پراکساید، ترکیبات شیمیایی دیگری می باشند که توانایی آزادسازی تدریجی هیدروژن پراکساید (H₂O₂) را دارند.

١- هیدروژن پراکساید H₂O₂

یک اکسید کننده قوی قابل دسترس است که غلظت آن  ۳۰ تا ۳۵/  است ، در بلیچینگ استفاده میشود. سوپر اگزال (superoxol) یا محلول ۳۰٪ تا ۳۵٪ هیدروژن پراکساید در آب مقطر، مایعی شفاف و بی رنگ و بی بو است. این ماده بسیار سوزاننده و محرک بوده و بهتر است به علت تمایل آن به تجزیه در مقابل نور در ظروف رنگین و سرپوشیده نگهداری شود. این ماده در مقابل حرارت شدید قابل اشتعال است و لذا نگهداری آن در یخچال تأکید میگردد.

2- سدیم پربورات (Sodium Perborate):

سدیم پر بورات در حالت جامد پودری بی بو و سفید رنگ می باشد. این پودر در حالت جامد دارای ثبات شیمیایی بوده اما در مجاورت اسید، آب و یا هوای گرم به سدیم متابورات و هیدروژن پراکساید و اکسیژن تجزیه میگردد. اکثر ترکیبات سدیم پر بورات حالت قلیایی دارند. سدیم پربورات نسبت به سوپر اگزال راحت تر کنترل شده و نیز امن تر میباشد، سدیم پربورات به شکل های گوناگون در دسترس می باشد

۳-کارباماید پرا کساید

این ترکیب را با نام اوره هیدروژن پراکساید (urea hydrogen peroxide) نبیز می شناسند. کارباماید پراکساید در غلظت های ۳ تا ۱۵٪ موجود است. در بلیچینگ دندانی معمولا در غلظت های ۱۰٪ تا ۱۵٪ بکار میرود. کارباماید پراکساید ۱۰٪ ، به اوره، آمونیاک، دی اکسید کربن و هیدروژن پراکساید 3.5% تجزیه میشود.

ترکیبات کار با ما ید پراکساید به مقدار کمی PH اسیدی (۵ تا ۶۵ درصد) دارد.

کارباماید پراکساید می تواند همراه با کار با پول (carbopol – یک رزین محلول در آب) باشد که در این صورت علاوه بر حالت ژله ای شدن، زمان آزاد شدن هیدروژن پراکساید را آهسته می کند و در ضمن نیمه عمر ترکیب را بالا میبرد. در واقع کاربا پول بدون تأثیر در کارایی بلیچینگ، آزاد شدن هیدروژن پراکساید را آهسته می کند.

4- عوامل اکسید کننده دیگر در گذشته از ترکیب Amosan که نسبت به سدیم پربورات H2O2 بیشتری آزاد می کند در Internal bleaching بکار گرفته می شد که امروزه کاربردش بسیار کمتر شده است .

عوامل موثر در بلیچینگ:

 1- تمیز نمودن سطح : جرم گیری و پالیش دقیق بخاطر حذف تمامی دبریهای سطحی

۲- غلظت هیدروژن پراکساید: هر چه غلیظ تر باشد، موثرتر است. بالاترین غلظت بکار رفته معمولا ۳۵٪ می باشد. ولی باید به این نکته توجه داشته باشیم که وقتی عامل ژل کننده به محلول پراکسید هیدروژن اضافه می شود غلظت H2O2 به ۲۵٪ کاهش می یابد. ٣- درجه حرارت : افزایش حرارت به میزان ۱۰ میزان واکنش شیمیایی را ۲ برابر میکند، معمولا اگر درجه حرارت تا نقطه ای افزایش یابد که بیمار احساس ناراحتی نکند، آنوقت کار در یک محدوده حرارتی امن انجام می گیرد ۴- PH: برای ذخیره سازی و حما هیدروژن پراکساید به یک PH اسیدی جهت افزایش نیمه عدم نیاز می باشد ولی PH اپتیموم جهت اکسیداسیون به وسیله هیدروژن پراکساید 9.5- 10.8 است. در این PH اپتیموم،  50 درصد کارایی بیشتری از PH کمتر در همان مدت زمان دارد

5- مدت زمان: اثر بلیچ با مدت زمان bleaching ارتباط دارد، هر چه این مدت طولانی تر باشد، تغییر رنگ بیشتری حاصل می گردد.

۶- نحوه نگهداری هیدروژن پراکساید: مطالعات کلینیکی نشان داده است که نگهداری هیدروژن پراکساید در یک محوطه بسته کارایی آنرا افزایش می دهد.

مزایا بلیچینگ:

برای بیشتر بیماران، نکته اصلی در عمل بلیچینگ در مقایسه با درمانهای پروتز هزینه پایین آن است. نکته مثبت دیگر که باعث میشود بیماران در پی عمل بلیچینگ باشند این است که چیزی ساختمان دندان جهت سفید کردن دندان برداشته نمی شود

برای بیشتر دندانپزشکان، نکته مثبت اصلی بلیچینگ، حفظ ساختمان دندان میباشد که در عین حال بهبودی ظاهر همانطور که مطلوب است دیده میشود.

معایب بلیچینگ:

١- اثر عمل بلیچینگ بر روی دندانهای طبیعی دائمی نیست در صورتی که در روش ها و نیرو روکش ها می توان آنها را از طریق تمیز کردن به روشنایی اولیه خود بازگرداند. این امر به خصوص در مواردی مهم است که stain به علت عاداتی ایجاد می شود که بیمار آنها را ترک نمی کند مانند کشیدن سیگار و نوشیدن قهوه و چای .

۲- بلیچینگ برای تمام تغییر رنگ ها مانند banding در stainهای شدید تتراساکلین موثر نمی باشد. اثر banding همچنان باقی خواهد ماند اما کمی کمرنگ تر. با این حال بسته به خط لب و مقدار ساختمان دندان که هنگام لبخند زدن ظاهر می شود بلیچینگ می تواند تا حدی موثر واقع شود. همچنین بلیچینگ قادر نیست لکه های سفید (white spots) که اغلب در فلوئوروزیس دیده میشود را به طور کامل از بین ببرد. درست است که نواحی سفید بر روی یک دندان سفید شده کمتر به چشم می خورند ولی آنها را فقط توسط برداشت با روش ترمیمی دیگر می توان به طور کامل اصلاح نمود. علاوه بر آن بلیچینگ قادر نیست تغییری در شکل حالت و یا وضعیت یک دندان ایجاد کند. کاری که bonding و یا laminate  و crown می توانند انجام دهند.

٣- بلیچینگ برای برخی از مشکلات، نامناسب و حتی خطرناک می باشد. برای مثال هنگامی که سطح، قطر و سلامت مینا به هر علتی به مخاطره می افتد بلیچینگ جایز نیست.

از دیگر معایب بلیچینگ می توان به عدم وجود قدرت پیش بینی کامل و عدم دوام نسبی آن که منجر به تکرار عمل در آینده میشود اشاره کرد.

ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا

02188203045