دندانپزشکی یکی از شاخه های علوم پزشکی است که در ۳۰ سال اخیر پیشرفتهای زیادی داشته است . این پیشرفتها باعث شده که گامها فراوانی در جهت حفظ هر چه بهتر دندانها برداشته شود.
پیشرفت در دندانپزشکی همچنین موجب شده است که دندانپزشکی به شاخه های مختلفی تقسیم گردد . شاخه ای ازدندانپزشکی که به مسائل دندانسی کودکان می پردازد ، دندانپزشکی اطفال است. دندانها نقش عمده ای در سلامت روح و جسم کودکان دارند و از دست دادن آنها با عث بروز مشکلاتی در زمینه های مضغ وزیبایی خواهد شد . ندرتا ” در بین کودکان بیمارانی یافت میشود که بدلیل برخی سندر مها و بیماریهای ژنتیکی و یا عوامل محیطی دیگر فاقد جوانه تعدادی از دندانها و یا کل دندانها میباشند. این موارد را تحت عنوانهایی چون اندونشیا و الگودنشیا طبقه بندی می کنند.
تعریف اندونشیا و الگودنشیا
اصولا” در رابطه با فقدان ویا بوجود نیامدن دندانها چندین لغت مطرح است از جمله: آنودنشیا ،الیگودنشیا ، پارشیلا نودیشیا ، توتال اندونشیا ، اندونشیا حقیقی ، اندونشیا کاذب . ترمهای الیگودنیا ، هیپودنسیا و پارشیل اندونشیا تقریبا” معانی یکسانی دارند و حاکی از این مطلب است که جوانه تعدادی از دندانها ( به دلایل وجود بیماریهای سیستمیک و یا سندرم های خاص ) وجود ندارند ولی تعدادی وجود دارند .
ترمهای انودنشیا ، توتال انودنشیا نیزمترادف هم هستند. که به فقدان تمامی جوانه دندانها اطلاق می گردند تمامی این ترم ها میتوانند در حالتهایی از حقیقی و یا ک اذب باشند، به این ترتیب که اگر جوانه دندانها وجود داشته باشد ولی دندانها رویش پیدا نکنند این حالت را کا ذب False میگویند واگر جوان دندانی تشکیل نشده باشد به این حالت حقیقی True می گویند.
البته حالتهای خاص نیز وجود دارد که دندانهای مشخصی تشکیل نمی شوند مثلا” دندان لاترال فک بالا – دمین پر مولر فک با دومین پر مولر فک پایین که معمولا” در هنگام فقدان این دندانها ازترم Missing استفاده میشود.
الیگودنیا وآنودنشیا حالتهایی ازبی دندانی هستند که میزان شیوع آن در بین مردم و در دندانهای دائمی (به استثناء موارهای سوم ) از ۳ تا 6.5 درصد متغیراست .
اطلاعات جدید در مورد اتیولوژی آن مطالب جالبی را بیان میدارد. مطالعه روی شجر ه های فامیلی و دوقلوها این نکته را مشخص کرده که فاکتورهای ژنتیکی نقش بسیار مهمی در این ناهنجاریها دارند ( اندونشیا و الگودنشیا).
توضیحات مختلفی در این باره که عامل موثر در این آنورمالی ها یک ژن منفرد میباشد داده شده است البته فاکتورهای محیطی را نمی توان نادیده گرفت : رادیواکتیو ( اشعه )، تالیدو مید Thalidomide و سرخجه Rubella میتوانند در این ناهنجاریها موثر باشند . تاثیر ونفوذ مجموعه ژنتیک و محیط را باید در رابطه با عوامل اتیولوژیکی این ناهنجاریها در نظر داشت.
درمان فقدان دندان و بیماری های اندونشیا و الگودنشیا
افرادی که دچار ناهنجاریهایی چون اندونشیا و الگودنشیا هستند فاقد تعدادی و یا کل جوانه دندانهایشان هستند و برای اینکه بتوان نیازهای زیبایی این افراد را تامین کرد اقدام به ساخت پروتز به روشها و تکنیکهای مختاف میکنیم .
و علاوه بر مضغ اهداف دیگری با ساخت پروتز تامین می شود که میتوان به استتیک وتاثیر فوق العاده روحی آن اشاره کرد .
کودکان بی دندان معمولا” گوشه گیر هستند و ممکن است از طرف بچه های دیگر مورد بی توجهی ویا اهانت قرار گیرند . در بعضی از این بیماران ممکن است فرم ساختمانی دندانهای موجود به صورتی باشد که آنها را شبید دندان حیوانات درنده کند (Tiger tooth) که این خودباع ت تمسخر بچه های دیگر می شود با درمان این بیماران به هر شکل ممکن میتوان سهم بسزائی در سلامت روحی چنین کودکانی داشت .
درمانهای اصلی که برای درمان نواحی بدندا مورد استناده قرار می گیرند عبارتنداز:
1- پروتز کامل و یا ترانزیشنال ۲- پروتز پا رشیل موقت ۳- مری لندبریج ۴- اوردنچر
اندونشیا لغتی است به معنی فقدان کلی دندانها افرادی که بطور مادرزادی به جنین حالتی دچار می شوند تعدادشان اندک میباشد .
در صورت برخورد با چنین بیمارانی در هر رده سنی یکی از راههای درمانی Complete denture خواهد بود که مراحل اجرائی آن در بیماران بی دندان ما در زا دی مشابه مراحل در بیماران عادی است .
درمان و مراحل کار در مورد افراد بی دندان خردسال البته دشواریهایی همراه است که میتوان از: کوچکی محدوده کار، امکان آسیب رسیدن به انساج دهانی کودک ، زود خسته شدن کودک ، دشوار بودن تفهیم کودک نسبت به آنچه حین مراحل کاری ازا و انتظار میرود ، بعضا ” عدم همکاری کودک میتوان نام برد، ضمنا” باید به مسئله رشد و نمو فکی نیز توجه کافی داشت .
انتخاب دندان :
انتخاب دندان برای بیمار بی دندان براساس فاکتورهای خاصی انجام میگیرد همچون : رنگ پوست ، مو ، رنگ چشم ، فرم صورت ، س ن بیمار و فرم ریج .
چیدن دندانها :
چیدن دندانها با رعایت اصول معمول و کلاسیک انجام میگیرد مگر در مواردی که نیاز به تغییراتی در چیدن دندانهای قدامی وخلفی باشد . در این مرحله از نظر تکلم، وضعیت و ساپورت لبها مورد بررسی قرار میگیرد .
پس از مرا حل فوق و در صورت صحیح بودن آنها نوبت به مدلاژ دندان ها میرسد که این کار را با اضافه کردن موم به اطراف دندانهای چیده شده و فرم دادن آن شبیه به لثه نرمال انجام می گیرد .
دستورات لازم در موقع تحویل پروتز :
بیماران باید جویدن را با غذاهای نسبتا ترم که به قطعات کوچکی تقسیم شده است شروع کنند . اگر بتوان عمل جویدن را بطور همزمان در هر دو طرف دهان انجام داد تمایل دست. دندانها به از جا درآمدن کاهش می یابد .
باید به بیماران گفته شود که دست دندان هایشان را حداق دوبار در روز با مسواک بشویند و در صورت امکان بعدا ز هر غذا آنها را ب آب تمیزکنند. مسواک کردن پروتز باید روی یک ظرف که تا نیمه آب دارد یا ظرفی که روی آن دستمال مرطوب پهن شده است انجام شود که در صورت افتادن از شکستن پروتز جلوگیری شود .
برای بیمار توضیح داده می شود که در هنگام شب پروتز را از دهان خارج نمایند تا ریجهای باقیمانده در مقابل فشارهای ناشی از پروتز استراحت کند
بیمار دارای اندونشیا باید بعد از تحویل گرفتن پروتز طی چند جلسه به دندانپزشک مراجعه کرده تا به رفع نواقص احتمالی و adjust کردن پروتز اقدام کرد .
در خاتمه باید یادآور شد که پروتزهای کامل ساخته شده درا طفال به علت تغییرات و رشد فکی نیاز به بررسیهای مجدد دارد و هر ۱۲-۹ ماه ریلاین ویا تجدید میگردد.
ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید و امیدواریم مقاله فوق برای شما مفید باشد. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، بدون خجالت از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا
.
Leave A Comment